Φορέας:ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Θεσσαλονίκη, 27.7.2016
Αρ. πρωτ.: 1042
Προς:
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου
Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης & Δικαιοσύνης
ΘΕΜΑ: Υπόμνημα επί του σχεδίου νόμου «Δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)»
ΣΧΕΤ.: Η από 26.7.2016 επιστολή σας
Σε συνέχεια της παραπάνω σχετικής επιστολής σας, υποβάλλουμε τις ακόλουθες απόψεις μας επί του σχεδίου νόμου «Δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/2/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ», με τις εξής επισημάνσεις:
- Όπως προκύπτει από το κείμενο επεξεργασίας των σχολίων που υποβλήθηκαν κατά την ηλεκτρονική διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου, εξετάστηκαν οι απόψεις του Συλλόγου μας, οι οποίες κατατέθηκαν σε συνεργασία με το Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας. Ορισμένες από αυτές έγιναν δεκτές και ορισμένες απορρίφθηκαν τεκμηριωμένα.
- Το βραχύ χρονικό διάστημα από την κατάθεση στην Επιτροπή (και άρα δημοσιοποίηση) του τελικού κειμένου του νομοσχεδίου, όπως και η βραχεία προθεσμία για τη συμμετοχή μας στη συνεδρίαση της Επιτροπής σας, καθιστούν αδύνατη τη σε βάθος μελέτη και σύνταξη των τελικών απόψεων του Συλλόγου μας επί του σχεδίου νόμου. Για τον λόγο αυτόζητούμε να κληθούμε για να παρουσιάσουμε τυχόν συμπληρωματικά στοιχεία κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας του Κοινοβουλίου.
Σχετικά με το τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου, παρακαλούμε να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα:
- Άρθρο 2, παρ. 3 (6β): «Τεχνικές υπηρεσίες»: ο όρος είναι ατυχής, επειδή παραπέμπει σε Τεχνικές Υπηρεσίες αναθέτουσας Αρχής.Πρόταση: «Παροχή τεχνικής υπηρεσίας».
- Άρθρο 14: Να διαγραφεί η εξαίρεση της παρ. 3, η οποία συμπληρώθηκε μετά τη διαδικασία της διαβούλευσης,επειδή με τον τρόπο αυτό παραμένουνεντελώς ανέλεγκτα όλες οι μελέτες που αναλαμβάνουν τα εκπονήσουν τα Πανεπιστήμια, εν είδει ερευνητικών προγραμμάτων. Κατά την άποψή μας, ο έλεγχος από το τεχνικό συμβούλιο σχετικά με το αν πρόκειται για ερευνητικό πρόγραμμα ή μελέτη είνει κρίσιμος και αναγκαίος.
- Άρθρο 20: Να καταργηθεί η προνομιακή μεταχείριση των ΚΟΙΝΣΕΠ.
- 4.Άρθρο 50: Διαφωνούμε με την επιλογή να εφαρμόζεται σε όλα τα είδη τεχνικών έργων το σύστημα προσφοράς μελέτης και κατασκευής (πλην κτιριακών έργων και έργων ανάπλασης, υπό προϋποθέσεις).
Με την υπ’ αριθ. πρωτ. 87/15.2.2011 απόφαση του Υπουργού ΥΠΟΜΕΔΙ συστήθηκε ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από εκπροσώπους των Υπουργείων ΥΠΟΜΕΔΙ και ΥΠΕΚΑ (μεταξύ των οποίων και μέλη του ΤΣΔΕ), του ΙΟΚ, του ΤΕΕ, των εργοληπτικών και μελετητικών συλλογικών φορέων, με αντικείμενο τη διατύπωση προτάσεων για θέσπιση κανόνων και ορίων στην εφαρμογή του τρόπου δημοπράτησης έργων με το σύστημα προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή.
Η ομάδα εργασίας κατέληξε σε πόρισμα με βάση το οποίο το σύστημα «μελέτη-κατασκευή» πρέπει μεν να διατηρηθεί, αφού δίδει λύσεις σε περιπτώσεις που δεν είναι δυνατόν να προδιαγραφεί μονοσήμαντα η τεχνική λύση και να γίνει δημοπράτηση με συμπλήρωση τιμολογίου, αλλά παράλληλα να εφαρμόζεται σε πολύ περιορισμένα είδη έργων και, ειδικότερα, σε περιπτώσεις έργων που περιλαμβάνουν ειδική τεχνογνωσία και/ή στοχεύουν στην επίτευξη καθορισμένων στόχων επεξεργασίας (process – treatment).
Το πόρισμα της ομάδας εργασίας είναι πλήρως τεκμηριωμένο και σαφές, περιλαμβάνει δε και σειρά σημαντικών προτάσεων για τη στελέχωση των Επιτροπών Διαγωνισμού, τη διαδικασία και μεθοδολογία βαθμολόγησης των προσφορών, τη συμμόρφωση προς ειδικές τεχνικές προδιαγραφές, το περιεχόμενο των τευχών δημοπράτησης, καθώς και άλλες προτάσεις για τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού και της ποιότητας των έργων.
Στη συνέχεια εκδόθηκε η υπουργική απόφαση Δ17γ/256/7/ΦΝ433.5/2013 (ΦΕΚ 2261/Β/11.9.2013), με την οποία καθορίζονται τα είδη των τεχνικών έργων που πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 3669/2008, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 59 του ν. 4146/2013 για δημοπράτησή τους με το σύστημα «μελέτη-κατασκευή».
Μετά τα παραπάνω, δεν κατανοούμε τον λόγο για τον οποίο επαναφέρεται η δυνατότητα εφαρμογής του συστήματος σε όλες τις κατηγορίες έργων. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να τεκμηριωθεί επαρκώς και να απαντηθούν με λεπτομέρεια όλα τα ζητήματα που προέκυψαν στο παρελθόν κατά την εφαρμογή του συστήματος και ανάγκασαν το Υπουργείο Υποδομών να προσφύγει στα παραπάνω περιγραφόμενα και στον περιορισμό της εφαρμογής του.
- Άρθρο 86:Οι αλλαγές που προτείνονται σε σχέση με το περιεχόμενο των τεχνικών προσφορών και τα κριτήρια αξιολόγησης, αν και έχουν βελτιωθεί ελάχιστα, συνεχίζουν να περιέχουν ασάφειες και να επιδέχονται ερμηνειών, με αποτέλεσμα την υποκειμενική αξιολόγηση εκ μέρους των επιτροπών διαγωνισμού.
- Δεν υπάρχει καμία πρόνοια για την προστασία της διαδικασίας των διαγωνισμών από τις αλόγιστες οικονομικές προσφορές, δηλαδή τις τεράστιες εκπτώσεις. Το ΤΕΕ και οι σύλλογοι μελετητών έχουν επανειλημμένα προτείνει τρόπους για τον έλεγχο των μεγάλων εκπτώσεων, χωρίς ποτέ να εισακουστούν από το αρμόδιο Υπουργείο. Οι παρακάτω προτάσεις έχουν συνταχθεί και συμφωνηθείομόφωνα από τα μέλη της «Ομάδας Εργασίας για άμεσες παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών του ν. 3316/2005» (Υ.Α. Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων με αριθ. Δ17γ/14/57/ΦΝ 439/30.5.2014), στην οποία μετείχαν υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Υποδομών, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ (και σημερινός Υπουργός Υποδομών) και εκπρόσωποι των Συλλόγων Μελετητών. Οι προτάσεις έχουν ως ακολούθως:
α. Τροποποίηση της βαθμολόγησης των οικονομικών προσφορών για μελέτες των άρθρων 7, 8 και 9 του ν. 3316/2005 ως εξής:
α.1 Οι οικονομικές προσφορές βαθμολογούνται ανάλογα με τα προσφερόμενα ποσοστά (%) έκπτωσης «ε» ως εξής:
ΒΟΠi = εi,
εφόσον δεν υπερβαίνουν τον αριθμητικό μέσο όρο (ΜΟ) των ποσοστών των εκπτώσεων που δόθηκαν στον διαγωνισμό από τον συνολικό αριθμό (Ν) των συμμετεχόντων, οι οποίοι δεν αποκλείσθηκαν από την διαδικασία του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών.
α.2 Οι οικονομικές προσφορές με έκπτωση μεγαλύτερη του αριθμητικού μέσου όρου (ΜΟ) των ποσοστών των εκπτώσεων, βαθμολογούνται ως εξής:
ΒΟΠi = ΜΟ + [εi – ΜΟ] / Ν
β. Επιβολή πρόσθετων εγγυήσεων καλής εκτέλεσης πέραν του 5% επί της προεκτιμώμενης αμοιβής της μελέτης. Οι πρόσθετες εγγυήσεις καλής εκτέλεσης θα είναι κλιμακωτές ανάλογα με τα προσφερόμενα ποσοστά έκπτωσης ως κατωτέρω:
Για προσφερόμενα ποσοστά έκπτωσης τα οποία είναι μεγαλύτερα από τον αριθμητικό μέσο όρο (ΜΟ) των ποσοστών έκπτωσης των παραδεκτών προσφορών, όταν ο ως άνω μέσος όρος είναι μεγαλύτερος από 40%, οι πρόσθετες εγγυήσεις διαμορφώνονται ως εξής:
Ποσοστά έκπτωσης Πρόσθετες εγγυήσεις
ανά μονάδα ποσοστού έκπτωσης
>40 έως και 50% 0,10
>50 έως και 60% 0,15
>60 έως και 70% 0,20
>70 έως και 80% 0,25
> 80 0,30
- Άρθρο 88 παρ. 6: Απαιτείται άμεση έκδοση υπουργικής απόφασης με την οποία θα προσδιορίζεται η μεθοδολογία και η διαδικασία με αντικειμενικά κριτήρια και όρια, με βάση την οποία αξιολογείται και κρίνεται μία προσφορά ως «ασυνήθιστα χαμηλή», ώστε να μην εναπόκειται σε κάθε φορέα/αναθέτουσα Αρχή ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η αξιολόγηση.
- Άρθρο 99 παρ. 1β: Να τεθούν αυστηρές προϋποθέσεις για την εφαρμογή της διαδικασίας ανάθεσης μελέτης μόνο με αξιολόγηση της οικονομικής προσφοράς, ώστε να αποφευχθεί η καταχρηστική εφαρμογή της και να διασφαλιστεί η ποιότητα των μελετών και ο υγιής ανταγωνισμός.
- Η προβλεπόμενη κατάργηση του κριτηρίου της γνώσης των ιδιαίτερων συνθηκών του τόπου εκτέλεσης του έργου, που έδινε ένα πλεονέκτημα σε «μικρά» γραφεία, προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε ανάληψη μελετών χαμηλής τάξης (Α ή Β), θα δυσχεράνει σαφώς τη θέση τους στον ανταγωνισμό και είναι τελείως αναιτιολόγητη. Προτείνεται να διατηρηθεί η διάταξη.
- Άρθρο 195: Να συμπληρωθεί παράγραφος ως εξής: «Διατηρούνται, μέχρι την ολοκλήρωση τηςσύμβασης, τα ατομικά πτυχία φυσικών προσώπων – μελετητών που έχουν λάβει μέρος σε διαγωνιστική διαδικασία ανάθεσης μεμονωμένα ή ως μέλη σύμπραξης και εντάσσονται σε γραφείο μελετών, το οποίο δεν ανήκει σε ανταγωνιστικό σχήμα κατά τη φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας, είτε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ανάθεσης μετά όμως τη λήξη ισχύος των προσφορών, είτε κατά την εκτέλεση της σύμβασης, για τη σύμβαση αυτή και μόνο».
- Άρθρο 376 παρ. 9: Προβλέπεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 186 παρ 3 (περί τροποποίησης σύμβασης στη διάρκειά της) εφαρμόζονται αναλογικά και σε συμβάσεις του ν. 3316/2005, με την προϋπόθεσηότι αυτό θα αναφέρεται στα έγγραφα της σύμβασης. Η διάταξη αυτή θα βοηθήσει να κλείσουν κάποιες ανοιχτές συμβάσεις του ν. 3316/2005 που απαιτούν τροποποίηση, αλλά τελικά δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί, αφού αποκλείεται να υπάρχει σχετικά αναφορά στα έγγραφα της σύμβασης. Κατά την άποψη του Συλλόγου μας πρέπει να διαγραφεί η ανωτέρω προϋπόθεση.
- Άρθρο 377, παρ. 1(40): Διατηρείται σε ισχύ το άρθρο 2Α του ν. 3316/2005 περί δωρεάς μελέτης. Το άρθρο αυτό πρέπει να καταργηθεί, διότι, εκτός των άλλων, υπάρχει κίνδυνος από τυχόν ανεξέλεγκτη εμπλοκή ιδιωτών στον σχεδιασμό, προγραμματισμό και εκτέλεση των δημοσίων έργων, με αποτέλεσμα την προώθηση ιδιωτικών συμφερόντων, την αλλοίωση του ανταγωνισμού κατά τη δημοπράτηση του έργου, τη μη τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών μελετών δημοσίου κατά την εκπόνηση της μελέτης και, τέλος, την εκπόνηση της μελέτης από πρόσωπα που δεν διαθέτουν τα κατάλληλα προς τούτο προσόντα. Όπως επισημαίνει σε σχετικό άρθρο του ο δικηγόρος κ. Κωνσταντίνος Βρεττός «Με τις κατάλληλες μεθοδεύσεις μία μελέτη θα μπορούσε να θέσει προδιαγραφές που θα ευνοούσαν συγκεκριμένες κατασκευαστικές μεθόδους, θα προωθούσαν συγκεκριμένες τεχνολογικές επιλογές, θα αξιοποιούσαν συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία και θα υποβάθμιζαν άλλα, θα αποσιωπούσαν υφιστάμενα προβλήματα ή θα αναδείκνυαν υπέρμετρα άλλα κ.λπ.».
Με εκτίμηση
| Η Πρόεδρος | Ο Γενικός Γραμματέας |
| Μαρία Γρηγοριάδου
Πολιτικός Μηχανικός |
Γεράσιμος Καμπίτσης
Μηχανολόγος Μηχανικός |
