Φορέας:Χρήστο ΣΠΙΡΤΖΗ Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων
Θεσσαλονίκη, 31.8.2016
Αρ. πρωτ.: 1051
Προς:
κ. Χρήστο ΣΠΙΡΤΖΗ
Υπουργό Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων
Αναστάσεως 2 & Τσιγάντε – ΤΚ 101 91, ΠΑΠΑΓΟΥ
email: ypourgos@yme.gov.gr
FAX: 210-6427520
ΘΕΜΑ: Απόψεις και προτάσεις επί του νόμου 4412/2016 «Δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)»
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
σε συνέχεια του Υπομνήματος με τις απόψεις του Συλλόγου μας επί του σχεδίου νόμου «Δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ», που καταθέσαμε κατά τη συζήτηση στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής, με την παρούσα επισημαίνουμε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τον ψηφισθέντα νόμο 4412/2016, και απαιτούν άμεση και κατεπείγουσα αντιμετώπιση.
Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Α.1 Κατά την άποψή μας είναι θετική η λειτουργία ομοιογενούς θεσμικού πλαισίου για όλες τις αναθέτουσες Αρχές, αλλά και για όλες τις δημόσιες συμβάσεις (μελέτες, έργα, προμήθειες, υπηρεσίες).
Α.2 Για την εφαρμογή του νόμου απαιτείται έκδοση 19 υπουργικών αποφάσεων, 12 κοινών υπουργικών αποφάσεων, 2 προεδρικών διαταγμάτων και 2 εγκυκλίων. Μόνο για 2 περιπτώσεις προβλέπεται από τις εξουσιοδοτικές διατάξεις προθεσμία για την έκδοσή τους. Για ορισμένες περιπτώσεις δεν προβλέπεται μεταβατική διάταξη, μέχρι την έκδοση των αποφάσεων, π.δ. κ.λπ. ή απαιτείται ερμηνεία και συνδυασμός διατάξεων για ασφαλές συμπέρασμα.
Ορισμένες από τις υπουργικές αποφάσεις είναι πολύ κρίσιμες για τη λειτουργία του νόμου και πρέπει να εκδοθούν άμεσα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμπληρωθούν μεταβατικές διατάξεις, που να ορίζουν ότι μέχρι την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων συνεχίζουν να ισχύουν οι ισχύουσες διατάξεις, εκτός αν πρόκειται για νεοεισαγόμενες διατάξεις, οπότε τα αντίστοιχα άρθρα δεν μπορούν να εφαρμοστούν μέχρι την έκδοση των αποφάσεων. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να τεθούν προθεσμίες για την έκδοση των εκτελεστικών διατάξεων και η έναρξη ισχύος του σχετικού άρθρου να μετατεθεί με βάση την ημερομηνία αυτή.
Β. ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟ
Β.1 Άρθρο 2 παρ. 1 περ. 8: Δίνεται ο ορισμός των «δημοσίων συμβάσεων προμηθειών» αναφέροντας ότι οι συμβάσεις αυτές έχουν ως αντικείμενο την αγορά, τη χρηματοδοτική μίσθωση ή τη μίσθωση-πώληση, με ή χωρίς δικαίωμα αγοράς, προϊόντων, ενώ συμπληρώνεται ότι «Μία σύμβαση προμηθειών μπορεί να περιλαμβάνει, παρεμπιπτόντως, εργασίες τοποθέτησης και εγκατάστασης».
Μετά το πέρας του τελευταίου εδαφίου πρέπει να τεθεί κόμμα και να συμπληρωθεί: «των οποίων η μελέτη, η οποία τυχόν απαιτείται, δεν συμπεριλαμβάνεται στη σύμβαση προμηθειών αλλά σε χωριστή δημόσια σύμβαση εκπόνησης μελέτης, κατά την περίπτωση 9α της παρούσας παραγράφου.».
Β.2 Άρθρο 14 παρ. 3: Να διαγραφεί.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Η εξαίρεση αυτή συμπληρώθηκε μετά τη διαδικασία της διαβούλευσης και κατά την άποψή μας πρέπει να διαγραφεί, επειδή με τον τρόπο αυτό παραμένουν εντελώς ανέλεγκτες όλες οι μελέτες που αναλαμβάνουν τα εκπονήσουν τα Πανεπιστήμια, εν είδει ερευνητικών προγραμμάτων. Για τον λόγο αυτό, και για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, ο έλεγχος από το αρμόδιο τεχνικό συμβούλιο σχετικά με το αν πρόκειται για ερευνητικό πρόγραμμα ή μελέτη είναι κρίσιμος και αναγκαίος.
Β.3 Άρθρο 40: Κεντρικές Αρχές Αγορών ή Εθνικές Κεντρικές Αρχές Αγορών να έχουν δυνατότητα να εδρεύουν ή να διαθέτουν παραρτήματα εκτός Αττικής, π.χ. στη Βόρεια Ελλάδα.
Β.4 Άρθρο 50: Διαφωνούμε με την επιλογή να εφαρμόζεται σε όλα τα είδη τεχνικών έργων το σύστημα προσφοράς μελέτης και κατασκευής (πλην κτιριακών έργων και έργων ανάπλασης, υπό προϋποθέσεις).
Με την υπ’ αριθ. πρωτ. 87/15.2.2011 απόφαση του Υπουργού ΥΠΟΜΕΔΙ συστήθηκε ομάδα εργασίας, αποτελούμενη από εκπροσώπους των Υπουργείων ΥΠΟΜΕΔΙ και ΥΠΕΚΑ (μεταξύ των οποίων και μέλη του ΤΣΔΕ), του ΙΟΚ, του ΤΕΕ, των εργοληπτικών και μελετητικών συλλογικών φορέων, με αντικείμενο τη διατύπωση προτάσεων για τη θέσπιση κανόνων και ορίων στην εφαρμογή του τρόπου δημοπράτησης έργων με το σύστημα προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή.
Η ομάδα εργασίας κατέληξε σε πόρισμα με βάση το οποίο το σύστημα «μελέτη-κατασκευή» πρέπει μεν να διατηρηθεί, αφού δίδει λύσεις σε περιπτώσεις που δεν είναι δυνατόν να προδιαγραφεί μονοσήμαντα η τεχνική λύση και να γίνει δημοπράτηση με συμπλήρωση τιμολογίου, αλλά παράλληλα να εφαρμόζεται σε πολύ περιορισμένα είδη έργων και, ειδικότερα, σε περιπτώσεις έργων που περιλαμβάνουν ειδική τεχνογνωσία και/ή στοχεύουν στην επίτευξη καθορισμένων στόχων επεξεργασίας (process – treatment).
Το πόρισμα της ομάδας εργασίας είναι πλήρως τεκμηριωμένο και σαφές, περιλαμβάνει δε και σειρά σημαντικών προτάσεων για τη στελέχωση των Επιτροπών Διαγωνισμού, τη διαδικασία και μεθοδολογία βαθμολόγησης των προσφορών, τη συμμόρφωση προς ειδικές τεχνικές προδιαγραφές, το περιεχόμενο των τευχών δημοπράτησης, καθώς και άλλες προτάσεις για τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού και της ποιότητας των έργων.
Στη συνέχεια εκδόθηκε η υπουργική απόφαση Δ17γ/256/7/ΦΝ433.5/2013 (ΦΕΚ 2261/Β/11.9.2013), με την οποία καθορίζονται τα είδη των τεχνικών έργων που πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 3669/2008, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 59 του ν. 4146/2013 για δημοπράτησή τους με το σύστημα «μελέτη-κατασκευή».
Μετά τα παραπάνω, δεν κατανοούμε τον λόγο για τον οποίο επαναφέρεται η δυνατότητα εφαρμογής του συστήματος σε όλες τις κατηγορίες έργων. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να τεκμηριωθεί επαρκώς και να απαντηθούν με λεπτομέρεια όλα τα ζητήματα που προέκυψαν στο παρελθόν κατά την εφαρμογή του συστήματος και ανάγκασαν το Υπουργείο Υποδομών να προσφύγει στα παραπάνω περιγραφόμενα και στον περιορισμό της εφαρμογής του.
Β.5 Άρθρο 77 παρ. 1β: Να διαγραφεί.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Η παροχή τεχνικών υπηρεσιών της παρ. 3 (6β) του άρθρου 2 του νόμου μπορεί να γίνει μόνο από μελετητές ή γραφεία μελετών εγγεγραμμένους στο Μητρώο Μελετητών ή στο Μητρώο Γραφείων Μελετών και από κανέναν άλλο οικονομικό φορέα.
Β.6 Άρθρο 86: (α) Τα κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων της παρ. 4 συνεχίζουν να περιέχουν ασάφειες και να επιδέχονται ερμηνειών, με αποτέλεσμα την υποκειμενική αξιολόγηση εκ μέρους των επιτροπών διαγωνισμού.
(β) Η διάταξη της παρ. 6 που δίνει τη δυνατότητα ανάθεσης μελέτης ή υπηρεσίας με μόνο κριτήριο την οικονομική προσφορά, δηλαδή τη χαμηλότερη τιμή, χωρίς καμία πρόβλεψη ποιοτικής αξιολόγησης, είναι απαράδεκτη και αντίκειται όχι μόνο στη διεθνή πρακτική αλλά και στο πνεύμα και το περιεχόμενο των ευρωπαϊκών οδηγιών.
Η γνώμη (χωρίς να απαιτείται να είναι σύμφωνη) του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου δεν αρκεί για να αποτρέψει την κατάχρηση αυτής της διάταξης, η οποία επιτρέπεται στις περιπτώσεις που σύμφωνα με τον ν. 3316/2005 επιτρεπόταν η χρήση του άρθρου 7 του νόμου εκείνου.
Υπενθυμίζεται ότι η Αιτιολογική Έκθεση του ν. 3316/2005 ανέφερε σχετικά με το θέμα της ανάθεσης με μόνο κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή ότι «Η ανάθεση της μελέτης στον προσφέροντα τη χαμηλότερη τιμή απαλλάσσει βεβαίως από την προσπάθεια αναζήτησης κριτηρίων ανάθεσης, όπως αυτά που προαναφέρθηκαν, αλλά δεν τίθεται υπό συζήτηση γιατί θα προκαλούσε πόλεμο επί των τιμών χωρίς έλεος, με επικράτηση των κακών μελετητών εις βάρος των ποιοτικών και θα είχε καταστρεπτικές συνέπειες στην ποιότητα των μελετών. Αναγκαστική επιλογή συνεπώς είναι η ανάθεση στην πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Τα κριτήρια ανάθεσης πρέπει να αποσκοπούν κυρίως στην εξασφάλιση του ποιοτικού αποτελέσματος (της μελέτης δηλαδή), η ποιότητα όμως δεν είναι εύκολο να προεξοφληθεί διότι όταν συνάπτεται η σύμβαση δεν υφίσταται κανένα στοιχείο σχετικό με την ποιότητα καθεαυτής της μελέτης. …».
Είναι βέβαιο ότι δεν έχει αλλάξει η πολιτική του Υπουργείου αναφορικά με την ποιότητα των μελετών από το 2004 μέχρι σήμερα, ιδιαίτερα όταν η κατάργηση του κάτω ορίου της οικονομικής προσφοράς (20%) έχει ως αποτέλεσμα τις αλόγιστες εκπτώσεις με δυσάρεστα επακόλουθα στην ποιότητα των μελετών.
Μετά τα παραπάνω, προτείνεται να διαγραφεί η δυνατότητα ανάθεσης με μόνο κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή για τις μελέτες και την παροχή τεχνικών υπηρεσιών.
(γ) Με στόχο την προστασία της διαδικασίας των διαγωνισμών από τις αλόγιστες εκπτώσεις, προτείνεται να τροποποιηθεί η διάταξη της παρ. 12 αναφορικά με τη βαθμολόγηση των οικονομικών προσφορών και να υιοθετηθεί η ομόφωνη πρόταση της «Ομάδας Εργασίας για άμεσες παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών του ν. 3316/2005» (Υ.Α. Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων με αριθ. Δ17γ/14/57/ΦΝ 439/30.5.2014), στην οποία μετείχαν υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Υποδομών, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ και εκπρόσωποι των Συλλόγων Μελετητών. Η πρόταση έχει ως ακολούθως:
«Οι οικονομικές προσφορές βαθμολογούνται ανάλογα με τα προσφερόμενα ποσοστά (%) έκπτωσης «ε» ως εξής:
ΒΟΠi = εi,
εφόσον δεν υπερβαίνουν τον αριθμητικό μέσο όρο (ΜΟ) των ποσοστών των εκπτώσεων που δόθηκαν στον διαγωνισμό από τον συνολικό αριθμό (Ν) των συμμετεχόντων, οι οποίοι δεν αποκλείσθηκαν από τη διαδικασία του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών.
Οι οικονομικές προσφορές με έκπτωση μεγαλύτερη του αριθμητικού μέσου όρου (ΜΟ) των ποσοστών των εκπτώσεων, βαθμολογούνται ως εξής:
ΒΟΠi = ΜΟ + [εi – ΜΟ] / Ν,
όπου:
ΜΟ = ο μέσος όρος έκπτωσης των προσφορών όλων των συμμετεχόντων στον διαγωνισμό, και
Ν = ο αριθμός των προσφορών των συμμετεχόντων.».
Β.7 Άρθρο 86: Στις παραγράφους 15 και 16 του άρθρου προβλέπεται η έκδοση εγκυκλίων με τις οποίες θα δίνονται λεπτομέρειες σχετικά με τα κριτήρια ανάθεσης, τους συντελεστές βαρύτητας κ.λπ.
Οι προβλεπόμενες εγκύκλιες πρέπει να εκδοθούν κατεπειγόντως, αν και κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να καθορίζονται τα στοιχεία αυτά με υπουργικές αποφάσεις και όχι με εγκυκλίους.
Β.8 Άρθρο 88 παρ. 6: Πρέπει να εκδοθεί άμεσα η υπουργική απόφαση με την οποία θα προσδιορίζεται η μεθοδολογία και η διαδικασία με αντικειμενικά κριτήρια και όρια, με βάση την οποία αξιολογείται και κρίνεται μία προσφορά ως «ασυνήθιστα χαμηλή», ώστε να μην εναπόκειται σε κάθε φορέα/αναθέτουσα Αρχή ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η αξιολόγηση.
Μέχρι την έκδοση της υπουργικής απόφασης, πρέπει η προκήρυξη του διαγωνισμού να ορίζει ρητώς και σαφώς: (α) ποιες προσφορές θα θεωρηθούν κατά την αξιολόγηση των προσφορών ως «ασυνήθιστα χαμηλές», και (β) ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει ο έλεγχος των «ασυνήθιστα χαμηλών» προσφορών και η τεκμηρίωση της όποιας απόφασης του αρμόδιου Οργάνου της αναθέτουσας Αρχής.
Β.9 Άρθρα 117 και 118: Με το άρθρο 377 παρ. 1 (38) του νόμου καταργούνται οι διατάξεις του άρθρου 209 του ν. 3463/2006 (Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας) περί απευθείας ανάθεσης μελετών (μέχρι το 30% του ανώτατου ορίου του πτυχίου Α’ τάξης, ανάλογα με την κατηγορία μελέτης) από ΟΤΑ και τίθεται νέα διαδικασία απευθείας ανάθεσης, καθώς και διαδικασία με συνοπτικό διαγωνισμό, που ισχύουν για το σύνολο των αναθετουσών Αρχών. Συγκεκριμένα:
Οι διατάξεις του άρθρου 117 του νόμου ορίζουν ότι όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι μικρότερη των 60.000 ευρώ (χωρίς τον ΦΠΑ), επιτρέπεται η διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού. Στην περίπτωση αυτή, η αναθέτουσα Αρχή δημοσιεύει απλοποιημένη προκήρυξη ή προσκαλεί συγκεκριμένους οικονομικούς φορείς (τουλάχιστον τρεις), που υποβάλλουν εγγράφως προσφορά. Πρέπει να διευκρινιστεί με ερμηνευτική εγκύκλιο ότι οι δύο αυτές περιπτώσεις λειτουργούν εναλλακτικά, δηλαδή είτε γίνεται δημοσίευση απλοποιημένης προκήρυξης, είτε πρόκληση τριών τουλάχιστον οικονομικών φορέων. Η σωρευτική ισχύς των δύο περιπτώσεων δεν έχει κανένα νόημα.
Οι διατάξεις του άρθρου 118 του νόμου ορίζουν ότι προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή μικρότερη των 20.000 ευρώ (χωρίς τον ΦΠΑ). Στην περίπτωση αυτή, η αναθέτουσα Αρχή πρέπει να καταρτίζει κατ’ έτος μητρώο μελετητών και όταν προκύπτει ανάγκη για απευθείας ανάθεση μελέτης, διενεργεί δημόσιο ηλεκτρονικό διαγωνισμό.
Επειδή η κατάργηση των απευθείας αναθέσεων θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα και καθυστερήσεις σε περιπτώσεις που πρέπει σε σύντομο χρονικό διάστημα να εκπονηθούν μελέτες χαμηλού κόστους, και οι δήμοι είναι οι μόνες αναθέτουσες Αρχές που μπορεί να έχουν μελέτες χαμηλού κόστους με κατεπείγοντα χαρακτήρα, λόγω του είδους των έργων αρμοδιότητάς τους, προτείνεται να συνεχίσει να ισχύει η παρέκκλιση του άρθρου 209 του ν. 3463/2006.
Επισημαίνεται ότι όταν είχε τεθεί σε εφαρμογή ο ν. 3316/2005, που καταργούσε τις απευθείας αναθέσεις μελετών, με την 312/2005 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ (βλ. Εγκύκλιο 22, αριθ. πρωτ. Δ17α/07/91/Φ.8 ΓΕΝ/23.6.2005) κρίθηκε ομόφωνα ότι με την εφαρμογή του ν. 3316/2005 δεν καταργήθηκε η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 269 του π.δ. 410/1995 (Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας), που αντιστοιχεί στη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 209 του ν. 3463/2006. Το σκεπτικό περιλαμβάνεται στη Γνωμοδότηση και μεγάλο μέρος του αφορά στη χρησιμότητα της διάταξης για τους Δήμους.
Η διάταξη των απευθείας αναθέσεων του νέου νόμου (άρθρο 117) που προϋποθέτει δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση από μητρώο μελετητών που θα καταρτίζεται κάθε έτος από τους δήμους, μπορεί να ισχύει για όλους τους άλλους φορείς και δυνητικά για τους Δήμους.
Επίσης, προκειμένου να μην καταστρατηγείται η διάταξη της απευθείας ανάθεσης του άρθρου 209 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και για τον περιορισμό της αλόγιστης χρήσης της, προτείνεται να τεθεί ανώτατο όριο για τη συνολική αξία των μελετών που θα ανατίθενται κατ’ έτος από έναν Δήμο, ως ποσοστό των λοιπών μελετών που ανατίθενται με διαγωνισμούς (π.χ. 20%).
Β.10 Άρθρο 127 παρ. 2: Να συμπληρωθεί πέμπτο εδάφιο στο τέλος της παραγράφου ως εξής: «Εξαιρούνται από την καταβολή παραβόλου υπέρ του Δημοσίου νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ιδίως Σύλλογοι, Επιμελητήρια κ.λπ., έχοντα έννομο συμφέρον εκ του καταστατικού τους να καταθέσουν ένσταση.».
Β.11 Άρθρο 144 παρ. 4: Η παρ. 4 προβλέπει την ασφάλιση της μελέτης και των υπηρεσιών συμβούλου κατά παντός κινδύνου, περιλαμβανομένων και των περιπτώσεων ζημιών από ανωτέρα βία. Η διάταξη αυτή είναι απολύτως εσφαλμένη και πρέπει να απαλειφθεί, αφού σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική μπορούν να ασφαλίζονται τα γραφεία μελετών έναντι επαγγελματικής αστικής ευθύνης, δηλαδή για τις απαιτήσεις εις βάρος τους, για αποζημίωση εξαιτίας αμέλειας, παράλειψης ή λάθους που εμφιλοχώρησαν κατά την άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
Β.12 Άρθρο 187 παρ. 2α: Η προκαταβολή να οριστεί σε ποσοστό 30% της συμβατικής αμοιβής του σταδίου.
Β.13 Άρθρο 376 παρ. 10: Το τελευταίο εδάφιο να συμπληρωθεί ως εξής:
«Μέχρι την έκδοση της ανωτέρω απόφασης, δεν ανατίθενται συμβάσεις δημοσίων έργων της παραγράφου 1 του άρθρου 50, με εξαίρεση όσα έργα έχουν ενταχθεί σε χρηματοδοτικά προγράμματα.».
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ:
α. Το άρθρο 221 παρ. 8 περ. η του νόμου προβλέπει τη σύσταση και τήρηση στη Γενική Γραμματεία Υποδομών Μητρώου Μελών Επιτροπών Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Έργων, Μελετών, Τεχνικών και Λοιπών Συναφών Επιστημονικών Υπηρεσιών. Στο Μητρώο εγγράφονται τεχνικοί υπάλληλοι όλων των αναθετουσών Αρχών ή αναθετόντων φορέων, των Ανεξάρτητων Αρχών και της Βουλής των Ελλήνων.
β. Η ίδια ως άνω διάταξη προβλέπει την έκδοση απόφασης του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων με την οποία ρυθμίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για την εγγραφή στο Μητρώο, και κάθε θέμα σχετικό με τη διαδικασία κατάρτισης, τήρησης και λειτουργίας του Μητρώου.
γ. Δεν τίθεται προθεσμία από τον νόμο για την έκδοση της παραπάνω Υπουργικής απόφασης.
δ. Η παρ. 10 του άρθρου 376 του νόμου ορίζει ότι μέχρι την έκδοση της ανωτέρω υπουργικής απόφασης δεν ανατίθενται συμβάσεις δημοσίων έργων της παραγράφου 1 του άρθρου 50, δηλαδή με το σύστημα «μελέτη-κατασκευή».
ε. Είναι γνωστό ότι την περίοδο αυτή πρόκειται να δημοπρατηθούν έργα, με το σύστημα «μελέτη-κατασκευή», που είναι ήδη ενταγμένα σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα (ΕΠΠΕΡΑΑ κ.λπ.), κυρίως περιβαλλοντικού χαρακτήρα (εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κ.λπ.). Η προτεινόμενη συμπλήρωση του τελευταίου εδαφίου της παρ. 10 του άρθρου 376 θα αποτρέψει τις καθυστερήσεις στην προώθηση αυτών των έργων.
Β.14 Άρθρο 376 παρ. 13: Να εκδοθεί ερμηνευτική εγκύκλιος που να ενημερώνει τις αναθέτουσες Αρχές, τις Ειδικές Υπηρεσίες Διαχείρισης των ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων κ.λπ. σχετικά με την ισχύ της διάταξης αυτής σε όλα τα πρότυπα έγγραφα συμβάσεων έργων και μελετών, επειδή ήδη έχουν απορριφθεί τεύχη δημοπράτησης ενταγμένων έργων που μπορούν άμεσα να δημοπρατηθούν.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ:
α. Η παρ. 13 του άρθρου 376 του νόμου ορίζει ότι μέχρι την έκδοση νέων πρότυπων εγγράφων συμβάσεων έργων και μελετών της παραγράφου 5 του άρθρου 53, εξακολουθούν να εφαρμόζονται τα ήδη ισχύοντα.
β. Η παρ. 5 του άρθρου 53 του νόμου ορίζει ότι: «Πρότυπα εγγράφων σύμβασης με δεσμευτική ισχύ εκδίδονται από την Αρχή, σύμφωνα με την περίπτωση ε’ της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου.», η οποία ορίζει ότι: «Ειδικά για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, μελετών και παροχής τεχνικών υπηρεσιών, λοιπά πρότυπα τεχνικού περιεχομένου των περιπτώσεων κδ’ και κε’ της παρ. 2, με δεσμευτική ή μη ισχύ, καθώς και σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες εκδίδονται με απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.»
γ. Δεν τίθεται προθεσμία από τον νόμο για την έκδοση των νέων προτύπων εγγράφων σύμβασης, είτε από την Ανεξάρτητη Αρχή είτε από το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων.
δ. Η περ. ε της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011 προβλέπει ότι πρότυπα τεύχη δεσμευτικού χαρακτήρα που τυχόν έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση διατάξεων των νόμων 3669/2008 (άρθρο 15 παρ. 2) και 3316/2005 (άρθρο 11 παρ. 4) εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι την έκδοση νέων προτύπων από την Αρχή.
ε. Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, δηλαδή: (i) της παρ. 13 του άρθρου 376 του ν. 4412/2016, (ii) της παρ. 5 του άρθρου 53 του ν. 4412/2016, (iii) της παρ. 6 του άρθρου 53 του ν. 4412/2016, και (iv) της περ. ε της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, προκύπτει ότι η παρ. 3 του άρθρου 376 του νόμου ισχύει για όλα τα πρότυπα τεύχη δημοσίων συμβάσεων μελετών και έργων, είτε αυτά εκδοθούν από την Ανεξάρτητη Αρχή είτε από το Υπουργείο.
Β.15 Άρθρο 377, παρ. 1(40): Διατηρείται σε ισχύ το άρθρο 2Α του ν. 3316/2005 περί δωρεάς μελέτης. Ζητούμε να καταργηθεί το άρθρο αυτό, διότι, εκτός των άλλων, υπάρχει κίνδυνος από τυχόν ανεξέλεγκτη εμπλοκή ιδιωτών στον σχεδιασμό, προγραμματισμό και εκτέλεση των δημοσίων έργων, με αποτέλεσμα την προώθηση ιδιωτικών συμφερόντων, την αλλοίωση του ανταγωνισμού κατά τη δημοπράτηση του έργου, τη μη τήρηση των τεχνικών προδιαγραφών μελετών δημοσίου κατά την εκπόνηση της μελέτης και, τέλος, την εκπόνηση της μελέτης από πρόσωπα που δεν διαθέτουν τα κατάλληλα προς τούτο προσόντα. Όπως επισημαίνει σε σχετικό άρθρο του ο δικηγόρος κ. Κωνσταντίνος Βρεττός «Με τις κατάλληλες μεθοδεύσεις μία μελέτη θα μπορούσε να θέσει προδιαγραφές που θα ευνοούσαν συγκεκριμένες κατασκευαστικές μεθόδους, θα προωθούσαν συγκεκριμένες τεχνολογικές επιλογές, θα αξιοποιούσαν συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία και θα υποβάθμιζαν άλλα, θα αποσιωπούσαν υφιστάμενα προβλήματα ή θα αναδείκνυαν υπέρμετρα άλλα κ.λπ.».
Με εκτίμηση
| Η Πρόεδρος | Ο Γενικός Γραμματέας |
| Μαρία Γρηγοριάδου
Πολιτικός Μηχανικός |
Γεράσιμος Καμπίτσης
Μηχανολόγος Μηχανικός |
